北京朝阳"寻找工匠"网络课堂上线 市民免费学非遗项目
| Yerin geoloji tarixinin bir hiss?si | |
| Mezozoy | |
|---|---|
 | |
| Geoxronoloji m?lumatlar | |
| Eon | Fanerozoy |
| ?qlim | |
Mezozoy eras? (yun. μεσο — "orta" v? ζωον — "canl? varl?q") — Paleozoy eras?n?n sonundan Kaynozoy eras?n?n ba?lan??c?na q?d?r olan geoloji vaxt eras?, t?qrib?n 251–65 milyon il ?vv?lki d?vrü ?hat? edir, Fanerozoyun ü? eras?ndan biridir. 1841-ci ild? britaniyal? geoloq Con Fillips t?r?find?n t?klif edilmi?dir.
Mezozoy — tektonik, iqlim v? t?kamül d?yi?iklikl?rinin aktiv oldu?u erad?r. Bu zaman müasir materikl?rin ?sas sahil x?tl?rinin formala?mas?, Sakit, Atlantik v? Hind okeanlar?n?n k?narlar?nda da??m?l?g?lm? prosesl?ri gedir. Quru sah?nin ayr?lmas? n?vl?rin yaranmas?na v? dig?r mühüm t?kamül prosesl?rin? t?sir edir. ?qlim bütün era ?rzind? isti olmu?dur ki, bu da t?kamüld? v? yeni canl? n?vl?rinin yaranmas?nda vacib rol oynam??d?r. Eran?n sonlar?na do?ru canl? n?vl?rinin müxt?lifliyi bugünkü s?viyy?y? ?ox yax?n idi.
Geoloji d?vrl?r
[redakt? | vikim?tni redakt? et]Paleozoydan sonra g?l?n Mezozoy eras? tarixd? t?xmin?n 185 mln. il boyunca uzan?r: 251 mln. il ?vv?ld?n 65 mln. il ?vv?l Kaynozoy eras?n?n ba?lamas?nad?k. Bu müdd?t a?a??dak? ard?c?ll?qla 3 geoloji d?vr? b?lünür (?vv?li — sonu, mln. il ?vv?l):
- Trias d?vrü (251,0–199,6)
- Yura d?vrü (199,6–145,5)
- T?ba?ir d?vrü (145,5–65,5)
Bu geoloji eran?n a?a?? h?ddi Paleozoydan Mezozoya ke?id d?vründ? d?niz faunas?n?n 90–96%-nin v? quruda ya?ayan onur?al?lar?n 70%-nin m?hv olmas? il? n?tic?l?n?n kütl?vi perm-trias m?hvolmas? il? s?ciyy?l?nir. Yuxar? h?ddi is? T?ba?ir d?vrü il? Kaynozoy eras?n?n Paleogen d?vrünün s?rh?dind?, bir ?ox bitki v? heyvan qruplar?n?n kütl?vi yox olmas?n?n ba? verdiyi d?vr? t?sadüf edir. Bu hadis?nin s?b?bi kimi ?sas?n Yer? n?h?ng asteroidin (Yukatan yar?madas?ndak? ?ikusklub krateri) dü?m?si v? bundan sonrak? "asteroid q???" g?st?rilir. Bütün n?vl?rin t?xmin?n 50%-i, o cüml?d?n bütün u?a bilm?y?n dinozavrlar m?hv olmu?dur.
Xarici ke?idl?r
[redakt? | vikim?tni redakt? et]
- The Mesozoic from Palaeos Arxivl??dirilib 2025-08-14 at the Wayback Machine
- The Mesozoic, age of cycads and dinosaurs Arxivl??dirilib 2025-08-14 at the Wayback Machine
- Mesozoic terrestrial ecosystems
- Mesozoic climates Arxivl??dirilib 2025-08-14 at the Wayback Machine
- Paleozoic/Mesozoic climate